Επί αιώνες ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε τις ιδιότητες του ήλιου, της κίνησης και του νερού, για να θεραπεύσει τις παθήσεις του. Ωστόσο η φυσικοθεραπεία αναπτύχθηκε σε αυτοτελή θεραπευτικό κλάδο κυρίως μετά τον Α΄ και περισσότερο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εξαιτίας της παρουσίας μεγάλου αριθμού ανθρώπων με σοβαρές αναπηρίες οφειλόμενες αφενός στις πολεμικές κακώσεις και αφετέρου σε ένα βαρύ λοιμώδες νόσημα, την πολιομυελίτιδα για την οποία έως το 1960 περίπου δε γινόταν προστατευτικός εμβολιασμός.
Φυσικοθεραπεία είναι η επιστήμη ο οποία ασχολείται με την αποκατάσταση της λειτουργίας του σώματος η οποία διαταράσσεται όταν υπάρχουν τραυματισμοί και λοιπές βλάβες στο μυοσκελετικό σύστημα (κατάγματα, θλάσεις, επώδυνα σύνδρομα μετά από καταπονήσεις, διαστρέμματα, εξαρθρώσεις, επώδυνα σύνδρομα διάφορων αιτιών), μετά από παθήσεις του Κεντρικού νευρικού συστήματος (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, εγκεφαλικές παραλύσεις), παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και καρδιοαγγειακού συστήματος (ατελεκτασίες, μετεγχειρητικές καταστάσεις, χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού, καρδιοπάθειες), άτομα της τρίτης ηλικίας (γηριατρική Φυσικοθεραπεία).
ΜΕ ΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟ;
Ο Φυσικοθεραπευτής έχει τη δυνατότητα να εξετάζει και να αξιολογεί με μεγάλη λεπτομέρεια και ακρίβεια τον ασθενή ο οποίος καταφεύγει σε αυτόν και να διαμορφώνει ένα θεραπευτικό πλάνο προσαρμοσμένο στις ανάγκες και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
Η σύγχρονη Φυσικοθεραπεία παγκοσμίως βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της έρευνας και οι αντίστοιχες σχολές είναι πανεπιστημιακού επιπέδου, με αποτέλεσμα να παράγει έγκυρη γνώση βασισμένη σε επιστημονικά δεδομένα. Έρευνες στην Αμερική, Αγγλία, Σκανδιναβικές χώρες αλλά και η διεθνής αρθρογραφία έχουν δείξει ότι η Φυσικοθεραπεία εξοικονομεί χρήματα στην οικονομία της υγείας τόσο από την ελάττωση χορήγησης φαρμάκων, όσο και από τη γρήγορη επιστροφή και επανένταξη στην εργασία των εργαζομένων πασχόντων, μέσω της μείωσης των χαμένων ωρών εργασίας, λόγω της ανικανότητας που προκύπτει από την παθολογία.
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ;
Θα πρέπει να γίνει μια διευκρίνιση προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Η διάγνωση είναι Ιατρική πράξη, γίνεται πάντα από τον θεράποντα Ιατρό και μέχρι τώρα στην Κύπρο προηγείται της Φυσικοθεραπευτικής Αξιολόγησης.
Σε χώρες του εξωτερικού όπως Νορβηγία, Ηνωμένες Πολιτείες κ.ά. οι ασθενείς μπορούν να απευθυνθούν σε πρώτο χρόνο στον Φυσικοθεραπευτή για προβλήματα σχετιζόμενα με το μυοσκελετικό σύστημα, από όπου μπορούν να πάρουν άδεια ή να γράψει ο Φυσικοθεραπευτής εξετάσεις όπως η Μαγνητική τομογραφία (Νορβηγία).
Σε κάθε περίπτωση, η Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση έρχεται να πλαισιώσει την Ιατρική διάγνωση με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, με στόχο να εντοπίσει τον ακριβή μηχανισμό μιας δυσλειτουργίας (όπως περιορισμός κάποιας κίνησης με ή χωρίς πόνο, επώδυνη κίνηση χωρίς περιορισμό στην τροχιά της άρθρωσης, επώδυνες κινήσεις της σπονδυλικής στήλης κ.λπ.) και να αποκαταστήσει αυτή τη δυσλειτουργία.
Είναι λοιπόν η επιστήμη που στοχεύει στον εντοπισμό του αιτίου των διάφορων δυσλειτουργιών και την αποκατάστασή τους και όχι μόνο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
ΔΗΛΑΔΗ ΔΕΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Σαφώς και ενδιαφέρεται, διότι καθώς το συνηθέστερο σύμπτωμα με το οποίο οι ασθενείς αναζητούν βοήθεια από το Φυσικοθεραπευτή είναι ο πόνος, πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτα αυτός και στη συνέχεια να γίνει η αποκατάσταση του αιτίου της δυσλειτουργίας.
Συχνες Ερωτησεις
Το μεγαλύτερο όπλο του είναι η γνώση των διάφορων μηχανισμών του πόνου και η ικανότητα της σωστής αξιολόγησης και εξατομικευμένης θεραπείας. Στις περιπτώσεις όπου ο πόνος είναι πολύ έντονος και ο ασθενής πολύ ευερέθιστος, τον πρώτο λόγο έχει ο θεράπων ιατρός ο οποίος θα πρέπει να χορηγήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό συνήθως με ανάπαυση και αποφυγή κάποιων δραστηριοτήτων. Εδώ και κάποια χρόνια με την εξέλιξη της έρευνας πολλά επώδυνα σύνδρομα, όταν ο πόνος δεν είναι τόσο έντονος που να απαγορεύει κάθε κίνηση στον ασθενή, αντιμετωπίζονται με πολύ μεγάλη επιτυχία από τον Φυσικοθεραπευτή, ακόμη και στο οξύ στάδιο είτε με φυσικά μέσα είτε με διάφορες τεχνικές στις οποίες ο Φυσικοθεραπευτής χρησιμοποιεί τα χέρια του.
Είναι γνωστές σε όλους συσκευές ηλεκτροθεραπείας που χρησιμοποιούνται στη Φυσικοθεραπεία όπως Διαθερμίες, Υπέρηχοι, Ρεύματα, LASER κλπ.
Σε καμία περίπτωση! Τα φυσικά μέσα για τον Φυσικοθεραπευτή είναι ότι τα φάρμακα για τον Ιατρό. Είναι τα μέσα που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα και κυρίως τον πόνο. Συνεπώς τα φυσικά μέσα χρησιμοποιούνται μετά από τη Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση και όταν έχει καταλήξει ο Φυσικοθεραπευτής ότι υπάρχει ανάγκη χρήσης τους για την αντιμετώπιση του συμπτώματος αρχικά. Η θεραπεία που αφορά στην αντιμετώπιση του αιτίου ενός ή περισσοτέρων προβλημάτων είναι οι διάφορες ειδικές τεχνικές που κατέχει ο Φυσικοθεραπευτής, καθώς και η θεραπευτική άσκηση. ΔΥΣΤΥΧΩΣ εδώ και πολλά χρόνια έχει ταυτιστεί η Φυσικοθεραπεία με τα «μηχανήματα» και κριτήριο ποιότητας για πολύ κόσμο είναι το πόσα μηχανήματα έχει κάποιος Φυσικοθεραπευτής. Αυτό όμως είναι σαν να λέμε ότι η Ιατρική είναι τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, πράγμα που αδικεί όχι μόνο όλες αυτές τις επιστήμες, αλλά και τους ίδιους τους ασθενείς, οι οποίοι στην περίπτωση της Φυσικοθεραπείας επιλέγουν μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των πραγματικών δυνατοτήτων της. Η χρήση των φυσικών μέσων που είναι συνώνυμα με τη λεγόμενη «παθητική θεραπεία» μια και ο ασθενής δε συμμετέχει σε αυτήν αλλά είναι ξαπλωμένος, πρέπει να γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα κυρίως στην αρχή της θεραπείας και μόνο για όσο χρόνο ο πόνος είναι έντονος, μέχρι να μπορέσει ο ασθενής να λαμβάνει μέρος ενεργητικά στο πρόγραμμα αποκατάστασης. Τα δεδομένα της έρευνας ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ και οι οδηγίες που δίνονται από πανεπιστήμια και συλλόγους τονίζουν την αναγκαιότητα της γρήγορης έναρξης του ενεργητικού προγράμματος αποκατάστασης με διάφορες εξειδικευμένες τεχνικές στις οποίες χρησιμοποιούνται τα χέρια του Φυσικοθεραπευτή αλλά κυρίως με ασκήσεις οι οποίες αφορούν όχι μόνο νέα άτομα, αλλά ακόμη και άτομα ηλικιών πάνω από 60 ή 70 ετών!! Τα αποτελέσματα των ερευνών είναι όχι μόνο ενθαρρυντικά, αλλά μας δείχνουν ότι και σε μεγάλες ηλικίες η άσκηση και η κίνηση εξασφαλίζει γρήγορη επανένταξη στις καθημερινές κοινωνικές και άλλες δραστηριότητες, βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των ασθενών και αύξηση της λειτουργικότητάς τους. Πόσο μάλλον σε νέα άτομα.
Ένα ασφαλές κριτήριο είναι το αν στην πρώτη επίσκεψη θα πάρει λεπτομερές ιστορικό και αν θα κάνει κάποια τεστ που περιλαμβάνουν κινήσεις του σώματος, ιδίως των περιοχών που εμφανίζουν το πρόβλημα. Να είναι εγγεγραμμένος στον Παγκύπριο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών. Επίσης είναι σημαντικό το να μας δώσει ο Φυσικοθεραπευτής να καταλάβουμε ποιο είναι το πρόβλημά μας με απλά και κατανοητά λόγια Θα πρέπει η θεραπεία μας να μην περιλαμβάνει μόνο μηχανήματα ηλεκτροθεραπείας ειδικά μετά από 3-4 επισκέψεις. Το μεγαλύτερο μέρος της θεραπείας θα πρέπει να αποτελείται είτε από τεχνικές στις οποίες χρησιμοποιεί τα χέρια του (ειδικά σε περιπτώσεις με δυσκαμψίες μετά από χειρουργεία ή κατάγματα), ή ειδικές θεραπευτικές ασκήσεις Στη συνέχεια πρέπει μετά από κάθε επίσκεψη στην οποία έχουμε εκτελέσει στο Φυσικοθεραπευτήριο ένα πρόγραμμα ασκήσεων, να μας δώσει και κάποιες ασκήσεις για το σπίτι μας. Τέλος, η ευγένεια, η καλή ενημέρωση και επικοινωνία σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα, αυξάνουν τις πιθανότητες να έχουμε κάνει μια σωστή επιλογή.
